भारतीय शेती मधील समस्यां आणि उपाय

भारत हा कृषिप्रधान देश असून, देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा मुख्य आधार म्हणजे शेती. देशातील विविध राज्यात विविध प्रकारची पिके घेतली जातात. परंतु, वाढत्या तापमान, पाण्याची कमतरता, व पर्यावरणीय बदलांमुळे भारतीय शेतकऱ्यांना अनेक समस्यांचा सामना करावा लागत आहे. त्यात पिकांवर होणारे विविध रोग आणि बुरशीमुळे होणारे नुकसान हे प्रमुख समस्यां आहेत. यावर मात करण्यासाठी, पिकांच्या उत्तम वाढीसाठी PGR (Plant Growth Regulator), fungicides व Pesticides यांचे महत्त्वही वाढले आहे.

भारतातील विविध पिकांवर वेगवेगळ्या प्रकारचे रोग आणि बुरशीचे आक्रमण होते. त्यातील काही रोग व बुरशीचे प्रकार खालील प्रमाणे असतात.
1. ब्लॅक स्पॉट (Black Spot)
ब्लॅक स्पॉट हा रोग साधारणपणे गुलाब आणि इतर काही फुलांच्या पिकांवर आढळतो. या रोगामुळे पानांवर काळे गोलसर डाग दिसतात. सुरुवातीला हे डाग लहान असतात पण नंतर ते मोठे होतात आणि पानांच्या कडा पिवळ्या होतात. हे डाग अधिक प्रमाणात वाढल्यास पानं गळून पडतात. या रोगामुळे पिकांची गुणवत्ता कमी होते आणि उत्पादनात घट येते.

2. पायथियम (Pythium)
पायथियम हा मुळांवर आक्रमण करणारा रोग आहे जो साधारणपणे अत्यधिक आर्द्रता असलेल्या जमिनीत विकसित होतो. या रोगामुळे मुळांच्या वाढीवर परिणाम होतो आणि मुळे कुजतात. परिणामस्वरूप, पिकांची वाढ खुंटते, आणि काहीवेळा पिके मरतात.

3. मर रोग (Mar Rog)
मर रोग हा एक प्रकारचा बुरशीजन्य रोग आहे जो विशेषत: टोमॅटो, बटाटा, कांदा, आणि इतर पिकांवर आढळतो. यामध्ये पिकांच्या पानांवर करड्या रंगाचे वर्तुळाकार डाग दिसतात, आणि हळूहळू ते डाग मोठे होतात. हा रोग पिकांचे प्रचंड नुकसान करतो.

4. रूट रॉट (Root Rot)
रूट रॉट हा रोग मुळांवर होतो, ज्यामुळे मुळे कुजतात आणि पिकांची वाढ खुंटते. हे जास्त प्रमाणात पाण्यामुळे होते, ज्यामुळे मुळांना ऑक्सिजन मिळत नाही आणि बुरशीचा प्रादुर्भाव होतो.

5. डाऊनी मिल्ड्यू (Downy Mildew)
डाऊनी मिल्ड्यू हा बुरशीजन्य रोग आहे जो पिकांच्या पानांवर करड्या किंवा पांढरट रंगाचे डाग निर्माण करतो. या रोगामुळे पानांचा रंग खराब होतो, ते सुकतात, आणि नंतर गळून पडतात. पिकांची गुणवत्ता व उत्पादन दोन्ही घटते.

शेतकऱ्यांना उद्भवणाऱ्या समस्या:
शेतकऱ्यांना पिकांवर होणाऱ्या रोग आणि बुरशीमुळे उत्पादनात घट, आर्थिक नुकसान, अशा प्रकारच्या समस्यांचा सामना करावा लागतो. रोगामुळे पिके नष्ट होतात, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न कमी होते. काही वेळा, पिकांचे संपूर्ण नुकसान होण्याची शक्यता असते,

समस्या सोडवण्याचे उपाय: कीटकनाशके, बुरशीनाशके आणि पीजीआरचा योग्य वापर
पिकांवरील रोग आणि बुरशीच्या समस्यांवर उपाय म्हणून कीटकनाशके आणि बुरशीनाशकांचा वापर फार महत्त्वाचा आहे. कीटकनाशके कीटकांच्या आक्रमणामुळे होणारे नुकसान थांबवतात. यामुळे पिकांची वाढ उत्तम होते आणि उत्पादन वाढते. बुरशीनाशके पिकांवरील बुरशी नष्ट करण्याचे काम करतात. यामुळे पिकांचे बुरशीमुळे होणारे नुकसान कमी होते, आणि पिके निरोगी राहतात. पीजीआर (Plant Growth Regulator) म्हणजेच वनस्पती वाढ नियामक ही अशी रसायने आहेत जी पिकांच्या वाढीला चालना देतात, पिकांची फूट वाढवतात, आणि त्यांची गुणवत्ता सुधारतात. पीजीआरचा योग्य वापर केल्याने पिकांच्या मुळांची वाढ, पाने, फुले आणि फळे उत्तम विकसित होतात. Alcure आणि Dorsol हे आमचे प्रमुख पीजीआर उत्पादन आहेत, ज्यांचा वापर शेतकरी पिकांच्या वाढीसाठी आणि उत्पादन वाढवण्यासाठी करू शकतात.

1) पिकांची वाढ: Alcure आणि Dorsol हे पीजीआर उत्पादन पिकांच्या वाढीला चालना देतात. यामुळे पिकांची मुळे अधिक मजबूत होतात, पाने जाड होतात आणि पिकांच्या फुलांचा आणि फळांचा आकार मोठा होतो.
2) उत्पादनात वाढ: पीजीआरच्या वापरामुळे पिकांचे उत्पादन लक्षणीय वाढते. शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळते, आणि त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होते.
3) गुणवत्तेत सुधारणा: पीजीआरचा योग्य वापर केल्यास पिकांची गुणवत्ता सुधारते. फळे आणि भाज्या अधिक ताज्या, चवदार, आणि पोषणदायक होतात.
4) रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते: Alcure आणि Dorsol च्या वापरामुळे पिकांची रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते. यामुळे पिके रोग आणि बुरशीपासून संरक्षण होतात.
5) संपूर्ण उत्पादनावर नियंत्रण: पीजीआरचा वापर केल्याने पिकांच्या वाढीचा वेळ, उत्पादनाचा रंग, आकार आणि गुणवत्ता नियंत्रित करता येते.

1) Dorsol:
अंजीर (Fig) आणि द्राक्षे (Grapes) शेतीसाठी: Dorsol पीजीआरच्या वापरामुळे अंजीर आणि द्राक्षाच्या पिकांची गुणवत्ता वाढते. अंजीरांमध्ये फळांची गोडी वाढते, त्यांचा आकार अधिक मोठा होतो, आणि उत्पादनात वाढ होते. द्राक्षे शेतीमध्ये, Dorsol च्या वापरामुळे द्राक्षांना गडद रंग येतात, आणि द्राक्षांचे गढ मजबुत होतात. यामुळे द्राक्षांची टिकवण क्षमता वाढते आणि बाजारात चांगली किंमत मिळते.

2) Alcure:
कांदा (Onion), टोमॅटो (Tomato), आणि इतर फळे शेतीसाठी: Alcure पीजीआरच्या वापरामुळे कांदा आणि टोमॅटोची पिके उत्तम वाढतात, ज्यामुळे उत्पादनात भरघोस वाढ होते. टोमॅटोमध्ये फळांचा रंग गडद होतो, त्यांचा आकार अधिक मोठा आणि समतोल होतो. याशिवाय, Alcure चा वापर इतर फळांच्या पिकांसाठीही प्रभावी आहे, ज्यामुळे फळांची गुणवत्ता सुधारते, फळांमधील पोषणतत्व वाढते, आणि बाजारात अधिक मागणी निर्माण होते.

कीटकनाशके, बुरशीनाशके, आणि पीजीआरचा योग्य वापर कसा करावा?
शेतकऱ्यांनी कीटकनाशक, बुरशीनाशक, आणि पीजीआरचा वापर करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात:

1)  प्रमाण आणि वेळेची निवड: पिकांच्या प्रकारानुसार आणि रोगाच्या तीव्रतेनुसार योग्य प्रमाण आणि वेळ निवडणे आवश्यक आहे.
2)  सुरक्षेच्या उपाययोजना: यांचा वापर करताना शेतकऱ्यांनी सुरक्षेचे नियम पाळणे अत्यंत आवश्यक आहे. यासाठी हातमोजे, मास्क, आणि इतर संरक्षण साधनांचा वापर करावा.
3)  वापराचे तंत्र: कीटकनाशक, बुरशीनाशक, आणि पीजीआरचा योग्य तंत्राने वापर करावा. फवारणी करताना पाण्याचे प्रमाण योग्य असावे आणि संपूर्ण पिकावर समान रीतीने फवारणी करावी.

सनशाईन फाईन केमसोल इंडिया प्रा.लि. चे रेसिड्यू मुक्त उत्पादन:
आमची सर्व उत्पादने रेसिड्यू मुक्त आहेत. याचा अर्थ असा की, या उत्पादनांचा वापर केल्यानंतर पिकांमध्ये औषधाचे कोणताही अवशेष राहत नाही. यामुळे मानवी आरोग्यावर कोणतेही दुष्परिणाम होत नाहीत. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आमच्या उत्पादनांचा वापर केल्यास त्यांच्या पिकांचे संरक्षण तर होईलच, शिवाय ते विषमुक्त शेती करू शकतील. अशा विषमुक्त व दर्जेदार शेती उत्पादनांना जगभर उत्तम मागणी तर असतेच शिवाय त्यातून आर्थिक नफा सुद्धा उच्च मिळतो.

आमचे उत्पादन शेतकऱ्यांना उच्च गुणवत्ता आणि सुरक्षितता देण्यासाठी बनवलेले आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी विश्वासाने आमच्या उत्पादनांचा वापर करून त्यांच्या पिकांचे रक्षण करावे आणि उत्पादनात वृद्धी करावी.